Nieuws over komeet Hale-Bopp
Index
De ontdekking van komeet Hale-Bopp
De baan van komeet Hale-Bopp
De rotatie van Hale-Bopp
De kern van Hale-Bopp
Hale-Bopp en de Hubble Space Telescope
Hale-Bopp en de Hubble Space Telescope
Vrijwel direct na de ontdekking van Hale-Bopp heeft men met de Hubble Space Telescope de komeet waargenomen.
In het najaar van 1996 heeft men die waarnemingsreeks moeten beeindigen omdat Hale-Bopp
vanaf dat moment te dicht in de buurt van de zon staat. De gevoelige detectoren van
de Hubble zouden door het felle zonlicht makkelijk beschadigd kunnen worden. Pas
komend najaar kan de Hubble Telescope komeet Hale-Bopp weer waarnemen.
De kern van Hale-Bopp
Over de grootte van de kern (de eigenlijke ‘ijsklomp')
van Hale-Bopp is veel gespeculeerd. Door de gaswolk (coma) rond de kern wordt deze
aan ons oog ontrokken, waardoor de kern niet rechtstreeks kan worden waargenomen.
Nu de komeet dicht bij de zon staat is die gaswolk zo helder en zo groot dat dat
helemaal onmogelijk is! Waarnemingen gedaan met de Hubble Space Telescope tussen
augustus 1995 en oktober 1996 wijzen op een zeer grote kern met een diameter tussen
30 en 40 km. Dit is ongeveer 10 keer groter dan de diameter van de gemiddelde komeet.
De rotatie van Hale-Bopp
Waar de komeetkern door de zon wordt verwarmd
kan gas met een snelheid van honderden meter per seconde wegstromen.
Uit waarnemingen
is afgeleid dat de kern van de komeet in ongeveer 11,5 uur een volledige rotatie
uitvoert. Door de rotatie van de komeet ontstaat er lange boogvormige wolken van
gas en stof (van vele tien-duizenden km lang) op regelmatige afstand van elkaar.
Iedere rotatie kunnen er één of meer van deze bogen ontstaan.
De
vorming van de bogen kan worden vergeleken met het ontstaan een waaier van waterdruppeltjes
bij een tuinsproeier die heen en weer beweegt.
Het filmpje (animated gif) toont
een complete omwenteling van de kern van Hale-Bopp op 28 februari jl. De vorming
van de boogvormige gaswolken is er duidelijk op te zien. Het originele filmpje bestaat
uit ruim 60 opnamen gemaakt op de Pic du Midi sterrenwacht in de Franse Pyreneeên.
Je kunt het hele filmpje (250k) bekijken door aanklikken van het filmpje hiernaast.
De baan van komeet Hale-Bopp
Op het moment van ontdekking bevond
de komeet zich nog net buiten de baan van de planeet Jupiter, op een miljard kilometer
van de zon. Uit de tekening blijkt dat de komeetbaan niet in het vlak van de planeetbanen
ligt, maar er bijna een hoek van 90 graden mee maakt. De komeetbaan is zeer langgerekt:
het verste punt ligt op 360 Astronomische Eenheden (1 AE = 150 miljoen km) van de
zon. De komeet is 4200 jaar geleden voor het laatst in de buurt van de zon geweest.
Door de aantrekkingskracht van de planeet Jupiter heeft de baan een verandering ondergaan
zodat de komeet over zijn volgende 'ronde' nog maar 2400 jaar zal doen.
Op
22 maart passeerde komeet Hale-Bopp de aarde op een afstand van 197 miljoen kilometer.
De kortse afstand tot de zon (het perihelium) wordt bereikt op 1 april en bedraagt
137 miljoen km.
De ontdekking van Hale-Bopp
De
komeet werd in de nacht van 22 op 23 juli 1995 ontdekt door twee Amerikanen, de astronoom
Alan Hale en de amateur-astronoom Tom Bopp. Onafhankelijk van elkaar (Hale woont
in New Mexico en Bopp in Arizona) namen zij de bolvormige sterrenhoop M70 waar en
vonden vlak bij deze bekende sterrenhoop een zwak object dat zij niet op sterrenkaarten konden thuisbrengen. Zij volgden het object enkele uren en konden vaststellen dat het ten opzichte van de sterren bewoog, waaruit zij concludeerden dat het om een komeet moest gaan. Beiden melden hun ontdekking aan het Central Burea u van de IAU (Internationale Astronomische Unie). Toen de ontdekking bevestigd werd kreeg de nieuw ontdekte komeet de aanduiding C/1995 O1 en de naam van de ontdekkers: komeet Hale-Bopp.
De
vorming van de bogen kan worden vergeleken met het ontstaan een waaier van waterdruppeltjes
bij een tuinsproeier die heen en weer beweegt.